řád Asaphida

    Velký a morfologicky různorodý řád Asaphida má stratigrafický rozsah od třetího oddělení kambria do hranice silurských oddělení ludlow a přídolí (Gon, 2006). Glabelární rýhy jsou nevýrazné, opistopární faciální sutura na ventrální straně splývala v jednu suturu. Hypostom je většinou konterminantní, zřídka také natantní. Většinou je pro řád Asaphida charakteristická široká ventrální duplikatura, velmi často s terasovitými liniemi [1].
     K asphidním trilobitům patří jedni z největších trilobitů na světě a největší naši trilobiti. Při své velikosti měli velmi tenký krunýř (0,2 - 0,3 mm).
 
nadčeleď Anomocaroidea:
  • rody čeledi Anomocarellidae: Anomocarella (=Psilaspis; = Entorachis), Eoanomocarella, Fissanomocarella, Glyphaspis (=Americare), Hanshania, Huayuania, Liocare, Liopeishania, Liopelta, Luia, Lydiaspis, Megalopsis, Neoanomocarella, Orthodorsum, Paranomocarella, Peishania, (=Parapeishania), Peishanoides, Plebiellus.

   Anomocarella                  Glyphaspis 

  • rody čeledi Anomocaridae: Abharella, Afghanocare, Amginia, Anomocare, Anomocarina, Anomocarioides, Anomocariopsis, Callaspis, Chondranomocare, Dilatalimbus, Elandaspis, Eocatuniella, Forchammeria, Formosocephalus, Fuquania, Glyphanellus, Glyphaspellus, Guizhouanomocare, Hanivella, Harataspis, Hunanaspis, Igarkiella, lohomia, Irinia, Jimanomocare, Juraspis, Kokuria, Kolbinella, Kotuia, Leichneyella, Lomsucaspis, Longxumenia, Macrotoxus, Metanomocare, Nadiyella, Palella, Paracoosia (=Manchurocephalus), Parakotuia, Paranomocare, Pjatkovaspellus, Qinlingia, Rectifrontinella, Sachaspis, Schoriecare, Schoriella, Scintilla, Sivovella, Usovinurus, Wutingshania, Yongwolia.

   Anomocare                  Anomocarina                       Anomacarioides

   Chondranomocare                Forchammeria                     Glyphaspellus           

   Kotuia                                   Metanomocare                  Paracoosia

   Schoriella  

  • rody čeledi AphelaspididaeAmorphella, Aphelaspidella, Aphelaspis (=Proaulacopleura; =Clevelandella; =Labiostria), Apheloides, Dicanthopyge, Elegantaspis, Erixanium, Eugonocare, Kobayashella, Listroa, Litocephalus, Maduiya, Nganasanella (=Tamaranella), Notoaphelaspis, Olenaspella, Olentella, Paraphelaspis, Pseudaphelaspis, Pseudeugonocare, Taenicephalites, Taenora.

   Aphelaspis                  Olentella

  • rody čeledi Parabolinoididae: Abdulinaspis, Apornodocia, Boestrupia, Croixana, Jasmundia, Kendallina (/Kendallia), Minkella, Orygmaspis, Parabolinoides (=Bernia), Pedinocephalus, Pesaiella, Roksaspis, Stigmacephaloides, Taenicephalops, Taemcephalus (=Bemaspis; =Maustonia), Weishania.

   Orygmaspis                  Parabolinoides                  Pedinocephalus

   Taenicephalops

  • rody čeledi Pterocephaliidae: ?Anecocephalus, Beigongia, Bromella, Camaraspis, Cernuolimbus, Cilia, Dikelocephalioides, Dikelocephalites, Dingxiangaspis, Flabellocephalus, Guangxiaspis, Housia (=Housiella), Jubileia, Labiostrella, Labiostrina (=Abia), Longlingaspis, Lunacephalus, Luotuolingia, Morosa, Parahousia, Paramaladioidella, Pauciella, Pedinaspis, Pedinocephalites, Pelicephalus, Petalocephalus, Plesiocilia, Prehousia, Proapatokephaloides, Prodikelocephalites, Pterocephalia (/Pterocephalus; =Hederacauda), Pterocephalina, Pterocephalopsinus (/Pterocephalops LIN & ZHANG in ZHU et al., 1979), Pulchricapitus (=Reaganaspis), Qilianaspis, Sigmocheilus, Stenambon, Strigambitus, Tiantouzhania, Tumicephalus, Uxunella, Xiaoshiella, Yingziaspis, Yokusenia, Yushugouia, Zhenania, Zhuangliella.

   Camaraspis             Housia            Pterocephalia

   Pterocephalina                

nadčeleď Asaphoidea:
  • rody čeledi Asaphidae: Anataphrus, Araiocaris, Asaphellus (=Asaphelloides; =Asaphoon; =Hemigyraspis; =Megalaspidella; =Plesiomegalaspis), Asaphus (=Schizophorus), Atopasaphus, Aulacoparia, Aulacoparina, Australopyge, Baltiites, Banqiaoites, Basilicus (=Basiliella; =Carinobasiliella; =Dolerobasilicus/ Basilicoides; =Mekynophrys; =Parabasilicus), Bellefontia, Birmanitella, Birmanites (=Opsimasaphus), Bohemopyge (/Ptychocheilus), Borogothus, Brachyaspis, Branisaspis, Burminresia, Charabaia, Chengkouella, Delphasaphus, Dubovikites, Ectenaspis, Ekeraspis, Emanuelaspis, Emanuelina, Eoasaphus (/Anorina), Eoisotelus, Erdelia (/Maja), Estoniites, Fuyunia, Gerasaphes, Gog, Gogiura, Golasaphus, Griphasaphus, Guohongjunia, Hazarania, Heraspis, Hoekaspis, Homalopyge, Hunjiangites, Hunnebergia, Huochengia, Iduia, Isabelinia, Isotella, Isoteloides, Isotelus (=Homotelus), Isyrakella, Isyrakopeltis, Kainisiliellina, Kayseraspis, Klabavia, Kobayashia, Lachnostoma, Lamanskytes, Lapidaria, Leningradites, Liomegalaspides, Lisogorites (=Trigonoaspis; =Tangyaia), Liushuicephalus, Lonchobasilicus (=Sinomegalaspis), Lycophron, Megalaspidella, Megalaspides (=Lannacus), Megasaphus, Megatemnoura, Megistaspidella (=Spinopyge), Megistaspis (/Megalaspis; =Megistaspinus; =Rhinaspis), Merlinia, Metaptychopyge, Metayuepingia, Mioptychopyge, Mischynogorites, Nahannia, Neoasaphus (=Trematophoris; =Multiasaphus; =Postasaphus; =Subasaphus), Neopeltis, Nerudaspis, Nileoides, Ningkianites, Niobe, Niobella (=Metoptogyrus), Niobides, Niobina, Nobiliasaphus (=Pamirotchechites), Norasaphites, Norasaphus, Norinia, Notopeltis, Ogmasaphus, Ogyginus, Ogygiocarella, Ogygiocaris, Ogygitella, Ogygites, Ogygitoides, Onchometopus, Parabellefontia, Paramegalaspis (=Dolerasaphus), Paramegistaspis (/Varvaspis), Paraptychopyge, Paratamdaspis, Parayuepingia, Penchiopsis, Platyptychopyge, Plectasaphus, Plesiyuepingia, Popovkiaspis, Popovkites, Praecoparia, Presbynileus (/Paranileus), Priceaspis (=Fitzroyaspis), Proasaphus, Promegalaspides, Protopresbynileus (/Pseudonileus HINTZE, 1953), Protoptychopyge, Proxiniobe, Pseudoasaphinus, Pseudoasaphoides, Pseudoasaphus, Pseudobasilicoides, Pseudobasilicus, Pseudobasiliella, Pseudobasiloides, Pseudogriphasaphus, Pseudogygites, Pseudomegalaspis, Pseudoptychopyge, Pseudoptyocephalus, Psilocephalina, Psilocephalops, Ptychopyge, Ptyocephalus (=Kirkella), Rhinoferus (=Lawiaspis; =Ropschiaspis), Sanbernardaspis, Shergoldina, Stegnopsis, Stenorhachis, Suriaspis, Tchukeraspis, Thysanopyge (=Basilicoides), Trigonocerca, Trigonocercella, Tsaidamaspis, Valdaites, Vogdesia, Volchovites, Xenasaphus, Xenostegium, Xinanocephalus, Yuepingioides, Zhenganites (=Eosoptychopyge), Zoraspis, Zuninaspis.

   Asaphellus cuervoae                       Asaphus                    

   Aspahus kowalevskii           Atopasaphus              Australopyge                     

   Basiliella             Basilicus                 Birmanitella      

   Birmanites            Bohemopyge                Borogothus                

   Delphasaphus                    Ectenaspis             Gog                             

   Golasaphus              Isabelinia                        Isotelus                         

   Megistaspis                        Neoasaphus (Subasaphus)          Niobe           

   Nobiliasaphus              Ogmasaphus                       Ogyginus                 

   Ogygiocaris             Onchometopus                     Pseudoasaphinus             

    Pseudoasaphus            Pseudomegalaspis              Ptychopyge                   

   Ptyocephalus                    Rhinoferus                         Xenasaphus        

  • rody čeledi Ceratopygidae: ?Ajacicrepida, Asiocephalus, Boschchekulia, Cataplotaspis, Ceratopyge, Cermatops, Charchaqia (=Aplotaspis), Diceratopyge (=Paraceratopyge), Dichelepyge (=Bicornipyge), Dipleuropyge, Guozia, Haniwoides (=Yuepingia), Hedinaspis, Hunanopyge, Hysterolenus (=Ruapyge/ Hectoria), Kaltykelina, Kaufmannella (/Kaufmannia), Kogenium, Lopnorites, Macropyge (=Haniwapyge, =Lichapyge; =Macropygella), Mansuyella, Nannopeltis, Neohedinaspis, Onychopyge (=Prionopyge), Proceratopyge, Promacropyge (=Aksapyge), Pseudohysterolenus, Pseudoyuepingia (=Iwayaspis; =Sayramaspis), Sinoproceratopyge, Tamdaspis (=Psiloyuepingia), Tropidopyge, Wannania, Xiaodaositunia.

   Boschchekulia                   Ceratopyge                  

   Cermatops                                     Dipleuropyge                                 

   Hedinaspis                                                    Hysterolenus                   

   Onychopyge            Paraceratopyge               

   Proceratopyge                  Ruapyge hectori

nadčeleď Trinucleioidea:
  • rody čeledi Alsataspididae: Ajrikina, Alataupleura, Araiopleura, Calycinoidia, Caputrotundum, Celdometopus, Clavatellus, Falanaspis, Hapalopleura, Huamiaocephalus, Jegorovaia (=Hermosella), Jiangxiaspis, Orometopus, Pagometopus, Palquiella, Paracalymenemene (/Paracalymene LIU), Plesioparabolina, Pyrimetopus, Rhadinopleura, Seleneceme (=Alsataspis), Sibiriopleura, Skljarella (=Proaraiopleura), Spirantyx, Trigocephalus, Yumenaspis, Zacompsus.

   Araiopleura                  Celdometopus                       Orometopus             

   Seleneceme 

  • rody čeledi Dionididae: Aethedionide, Digrypos, Dionide (/Dione; /Polytomurus; =Dionidepyga; =Trigrypos), Dionideina, Dionidella, Huangnigangia, Paradionide, Tongxinaspis, Trinucleoides.

   Dionide bohemica                       Dionide jubata                     

   Dionide mareki                   Trinucleoides

  • rody čeledi Liostracinidae: Aplexura, Doremataspis, Liostracina, Lynaspis.
  • rody čeledi Raphiophoridae: Ampyx (/Brachyampyx), Ampyxella, Ampyxina, Ampyxinella, Ampyxoides, Anisonotella, Bulbaspis, Caganaspis, Carinocranium, Cerampyx, Cnemidopyge, Collis, Edmundsonia, Ellsaspis, Endymionia (/Endymion), Globampyx, Jiuxiella (=Miboshania), Kanlingia, Kongqiangheia, Lonchodomas, Malinaspis, Malongullia (=Ampyxinops), Mendolaspis, Metalonchodomas, Miaopopsis, Nambeetella, Nanshanaspis, Parabulbaspis, Parampyx, Pseudampyxina, Pytine, Raphioampyx, Raphiophorus, Raymondella (/Reedaspis), Rhombampyx, Salteria, Sinampyxina, Sinoluia, Taklamakania (=Xinjiangia).

   Ampyx                  Ampyxina               

   Bulbaspis (brevis, mirabilis)              Cnemidopyge          

   Globampyx                                Kongqiangheia          

  Nanshanaspis                  Lonchodomas                 Pytine

   Rhombampyx (rhombos, tragula)                         Taklamakania

  • rody čeledi Trinucleidae: Anebolithus, Australomyttonia, Bancroftolithus, Bergamia (=Bohemaspis; =Brandysops; =Cochliorrhoe), Bettonolithus, Botrioides, Broeggerolithus (=Ulricholithus), Costonia, Cryptolithoides, Cryptolithus, Deanaspis, Declivolithus, Decordinaspis, Eirelithus, Famatinolithus, Furcalithus, Guandacolithus, Gymnostomix, Hanchungolithus (=Ichangolithus; =Yinjiangolithus), Huenickenolithus, Incaia, Jianxilithus, Lloydolithus, Lordshillia, Marekolithus, Marrolithoides, Marrolithus, ?Microdiscus, Myinda, Myindella, Myttonia, Nankinolithus, Ningkianolithus (=Cerato1ithus; =Hexianolithus), Novaspis, Onnia, Paratretaspis, Paratrinucleus, Parkesolithus, Pragolithus, Protoincaia, Protolloydolithus, Reedolithus, Reuscholithus, Salterolithus (=Smeathenia), Stapeleyelta, Telaeomarrolithus, Tetrapsetlium, Tretaspis, Trinucleus (/Edgellia), Whittardolithus, Xiushuilithus, Yinpanolithus.

   Bergamia                            Bettonolithus                  Cryptolithus

   Deanaspis                  Marrolithus                    

   Nankinolithus                       Novaspis                         Onnia                                          

   Parkesolithus             Protolloydolithus                   Reedolithus

   Salterolithus                           Stapeleyelta              

   Telaeomarrolithus                                        Tretaspis

   Trinucleus                 Whittardolithus 

nadčeleď Dikelocephaloidea:
  • rody čeledi Dikelocephalidae: Berkeia, Blandicephalus, Briscoia, Camaraspoides, Dikelocephalus, Elkia, Goumenzia, Hoytaspis, Iranella, Kasachstanaspis, Monocheilus, Olimus, Osceolia, Parabriscoia, Patalolaspis, Princetonella (/Calyptomma), Pterocephalops RASETTI, Randicephalus, Stigmacephalus, Walcottaspis.

   Dikelocephalus                       Hoytaspis  

  • rody čeledi Eurekiidae: Bandalaspis, Bayfieldia, Corbinia, Eurekia, Leocephalus, Lochmanaspis, Magnacephalus, Maladia, Tostonia.

   Tostonia

  • rody čeledi Ptychaspididae: Alborsella, Changia (=Coreanocephalus; =Quadraticephalus; =Fengshania), Eoptychaspis, Eowuhuia, Euptychaspis, Idiomesus, Kathleenella, Keithia, Keithiella, Macronoda (=Promesus), Plectrella, Proricephalus, Ptychaspis (=Asioptychaspis), Saukioides (/Pseudosaukia; /Jeholaspis), Sunwaptia, Wilcoxaspis.

   Ptychaspis

  • rody čeledi  Saukiidae: Anderssonella (/Anderssonia, /Sunina), Calvinella, Caznaia, Danzhaisaukia, Diemanosaukia, Eosaukia (=Scolosaukia), Galerosaukia, Guangnania, Hamashania, Lichengia, Linguisaukia, Liquania, Lophoholcus, Lophosaukia, Mareda, Metacalvinella, Mictosaukia, Mictosaukioidia, Paracalvinella, Pileaspis, Platysaukia, Prosaukia (=Stenosaukia), Pseudocalvinella, Saukia, Saukiella, Sinosaukia, Stigmaspis, Tellerina, Thailandium, Wedekindiaspis (/Wedekindia).

   Calvinella                  Eosaukia                  Lophosaukia

   Prosaukia           Saukia                  Tellerina

 
nadčeleď Cyclopygoidea:
  • rody čeledi Cyclopygidae: Amicus, Aspidaeglina, Circulocrania, Cyclopyge (/Egle/Aeglina), Degamella, Ellipsotaphrus, Emmrichops, Gastropolus (=Lisogoraspis), Girvanopyge (=Cremastoglottos; =Gamops; =Nanlingia), Heterocyclopyge (=Selenoptychus), Microparia (=Gallagnostoides), Novakella (=Incisopyge), Paramicroparia, Phylacops, Pricyclopyge (=Bicyclopyge), Prospectatrix, Psilacella, Quadratapyge, Sagavia, Symphysops, Waldminia, Xenocyclopyge.

   Cyclopyge                       Degamella                         Ellipsotaphrus   

   Emmrichops               Girvanopyge - Cremastoglottos

   Microparia (major, lusca, brachycephala, broeggeri)                  

   Novakella            Pricyclopyge                   Prospectatrix             

   Sagavia                      Symphysops                      Waldminia

  • rody čeledi Nileidae: Aocaspis, Barrandia, Berkutaspis, Borthaspidella, Bumastides, Elongatanileus, Homalopteon, Illaenopsis (=Eurymetopus; =Procephalops; =Rokycania/Pseudobarrandia), Kodymaspis, ?Lakaspis, Neopsilocephalina, Nileus (=Remopleuridioides), Parabarrandia, Parabumastides, Paranileus, ?Peraspis, Petrbokia, Platypeltoides (/Platypeltis), Poronileus, Psilocephalinella (/Psilocephalus/ Psilocephalina/Borthaspis), Shenjiawania, Symphyroxochus, ?Symphysurina (=Symphysurinella; =Symphysuroides), Symphysurus, Troedssonia, Varvia.

   Barrandia                       Homalopteon                       Illaenopsis

   Nileus                                   Parabarrandia                              Platypeltoides

  • rody čeledi Taihungshaniidae: Asaphellina, Asaphopsis, Omeipsis, Pacootella, Renhuaia, Taihungshania (=Miquelina), Tungtzuella.

   Taihungshania 

nadčeleď Remopleuridoidea:
  • rody čeledi Auritamidae: Auritama, Metopotropis.
  • rody čeledi Bohemillidae: Bohemilla, Fenniops.

   Bohemilla

  • rody čeledi Hungaiidae: Asaphopsoides (=Dainellicauda; =Xiangxiia), Ciliocephalus, Dactylocephalus, Dikella, Dikelocephalopsis, Dikelokephalina, Dikelus, Hungaia (=Acrohybus), Hungioides (=Argentinops), Leimitzia, Meitanopsis, Songtaoia, Warendia, Xiushanopsis.

   Asaphopsoides                  Hungaia 

  • rody čeledi Idahoiidae: Aguilarella, Arrhenaspis, Brabbia, Comanchia, Duibianaspis, Elviraspis, Langyashania, Lauzonella, Leviscila, Loganellus (=Highgatea), Maladioidella (=Kuruktagella; =Cedarellus), Noelaspis, Patronaspis, Psalaspis, Pyttstrigis, Saratogia (=Idahoia, =Meeria), Shitaia, Valtoressia, Wafangia, Wilbernia, Zhuitunia.

   Idahoia                  Loganellus                  Saratogia

   Wilbernia

  • rody čeledi Remopleurididae: Aktugaiella, Amphitryon (/Caphyra; =Brachypleura), Aotiaspis, Apatokephalina, Apatokephaloides, Apatokephalops (=Aristokainella; =Wanliangtingia), Apatokephalus, Apiflabellum, Arator, Artokephalus, Atratebia, Auricula, Binervus, Blosyropsis, Cavia, Deanokephalus, Diplapatokephalus, Dislobosaspis, Eoapatokephalus, Eorobergia, Haniwa, Hastiremopleurides, Hexacopyge, Hualongella, Hukasawaia, Hypodicranotus, Ivshinaspis, Jiia, Jingheella, Jinshaella, Kainella, Kainellina, Kainelloides, Lacorsalina, Lingukainella, Lohanpopsis, Loshanella, Lulongia, Makbelaspis, Mendosina, Menoparia, Naustia, Oculeus, Poletaevia, Portentosus, Praepatokephalus, Proapatokephalops, Pseudokainella (=Elkanaspis; =Parakainella; =Fatocephalus), Pugilator, Remopleurella, Remopleurides, Remopleuridiella, Richardsonaspis, Richardsonella (=Lakella; =Protapatokephalus), Robergia, Robergiella, Scinocephalus, Sculptaspis, Sculptella, Sigmakainella, Spinacephalus, Taishania, Teratorhynchus, Tibikephalus, Tramoria, Yosimuraspis (=Eoyosimuraspis; =Metayosimuraspis).

   Amphitryon              Apatokephalina          

   Apatokephalus                  Haniwa

   Hypodicranotus               Kainella                Portentosus

   Pseudokainella                Remopleurides          

   Richardsonella             Robergia                  Sigmakainella  

Použitá literatura:
Lukáš Laibl, ONTOGENEZE TRILOBITŮ, Bakalářská práce, Přírodovědecká fakulta Univerzity Karlovy v Praze [1]
 
Internetové zdroje:
https://www.trilobites.info/
https://avancna.deviantart.com/ - Stanton F. Fink
https://www.evolbiol.ru/document/745
https://jurassic.ru/